İbni Firnas

İbni Firnas Biyografisi

Berberi İslam bilgini, alşimici, gökbilimci ve şair

İbni firnas, 810 senesinde Endülüs ’şan Kurtuba şehirinde doğmuştur. Bütün ismi Abbas Kasım İbni firnas ’dır. Âilesi, Berâbir Kabîlesindendir. Halîfe İkinci Abdurrahmân bin Hakem’in zamânında yaşadı. MS. 9. asırda günümüzdeki İspanya ve Portekiz topraklarında Endülüs Emevi devleti vardı.

Birçok alanda çalıştı, kimya, fizik, astronomi o hazırladı, şiir yazdı, el-Makata isimli bir su saati planladı.

İbni firnas, kendisine has metodlarla bir kısım kum ve taşlardan muhteşem renksiz sırça yapma usûlünü buldu. Ayrıca düzenleme kabiliyeti olan sırçayı keşfederek gözlüğün mucidi olduğu kabul edilir. Sülfirik nitrik, nitro hidroklorik asitleri keşfetmiş, ayrıca birçok kimyevî maddeyi de ortaya çıkarmıştır. Ayrıca kaya kristallerini kesme usulünü geliştirdi. O zamana kadar yalnızca Mısırlılar kristal kesmeyi biliyordu. Bundan sonra, İspanya Mısır’dan kuartz ihracını bıraktı.

875 senesinde tüy ve kumaş gibi malzemeleri kullanarak ilk uçuş aletini, bir planör yaptı, bir kuleden atlayarak uçmayı sınadı. Uçuş büyük miktarda başarılı oldu, havada uzun zaman kuşlar gibi süzüldü. Ancak, inişi biraz sert oldu, yaralandı. İbni firnas ’ın bu başarısından 1028 sene sonra 17 aralık 1903 tarihinde Wright Kardeşler uçak yapıp uçmayı başardı. Philip Hitti, “Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi” isimli yapıtında şöyle der: ‘İbn Firnas, insanlık tarihinde ilk kere bilimsel uçma teşebbüsünde bulunan şahıstır.’ Alman bilim tarihi inceleyicisi Sigrid Hunke, ‘İbn- i Firnas’ın yaptığı bu uçakla İkaros‘un düşünü hakikatleştirdiğini’ dile getirmektedir. Prof. Dr. Osman Turan da İbn-i Firnas’ın “İslâm uygarlığında çağdaş havacılığın lideri” olduğunu dile getirdikten sonra şöyle bir tesbiti de ilâve etmektedir: “Daha Doğrusu şu dünya tarihinde ilk kere uçmayı asıllaştıran, uçak yapan bir Müslümandır.”

Güneş ve seyyareleri hareket halinde gösteren bir “Plenatarium” da yapmıştır. İbni firnas, Bilgin bu makineyle yıldızlarla birlikte bulutu ve şimşekleri de inceliyordu.

İbni firnas, aynı zamanda İslâm musıkîsinin İspanya’da cemiyete mülk edilmesini sağlayan kıymetli, duygulu ve çok hassas bir musikîşinasdır.

Libya‘da onun gururuna posta pulu bDoğruti. Irak‘ta Bağdat Beynelmilel Havaalanı’nda onun hatırasına bir heykel dikildi. Yine Irak ’da Bağdat`ın kuzeyinde “İbni firnas” isminde havaalanı vardır. Ayrıca, ay üzerinde güneybatıda King ve Ostwald Kraterlerine yakın bir yerde 89 kilometre çapındaki bir kraterin ismine de “Abbas İbni firnas Krateri” ismi verilmiştir.

İbni firnas, 888 senesinde 78 yaşında Kurtuba’da can verdi.