Mahmud Şevket Paşa

Mahmud Şevket Paşa Biyografisi

31 Mart Olayı olarak bilinen ayaklanmanın bastırılmasında ve Abdülhamit II‘in tahttan indirilmesinde rol oynamıştır.

278. Osmanlı Veziriazamıdır. V. Mehmet Reşat saltanatında 23 Ocak 1913 – 11 Haziran 1913 tarihleri arasında dört ay ondokuz gün veziriazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Mahmud Şevket Paşa, 1856 senesinde Osmanlı İmparatorluğuna bağlı Bağdat ’da doğmuştur. Kafkasya’dan Bağdat’a göçeden bir aileye üyedir. Babası Byüzyıla mutasarrıfı Kethüdâzâde Süleymân Beydir. İlk ve ortaöğrenimini Bağdat’ta bitirdikten sonra istanbul’a sevk edilen Mahmud Şevket, askeri mektebe verildi ve 1882 senesinde kurmay yüzbaşı olarak Mekteb-i Harbiye’yi bitirdikten sonra bir müddet Girit’te misyon yaptı; ertesi sene Mekteb-i Harbiye’de hocalığa başladı.

Almanya ’da dokuz sene, Fransa ’da bir süre kalarak, batı kültürünü bildi. Bu sırada zırhlı kuleler ve ateşli silâhlar hakkında analizlerde bulundu. 1899 senesinde döndüğünde mirlivalığa tuğgeneral yükseltildi ve Tophane-i Amire Muayene Komisyonudı.

1901 senesinde ferik olduktan sonra Mekke ile Medîne arasında telgraf hattı döşetme göreviyle Hicaz ’a sevk edildi. Orada fazla kalmayıp, tekerrür İstanbul ’a döndü.

1905 senesinde Kosova Vâliliğine getirildi. Bu vazifeyi sırasında Makedonya meselesinin çözümü için tükettiği aktif çabalar sebebiyle ordu içinde ve millet arasında saygınlık kazandı. 1908 senesinde İkinci Meşrûtiyetin îlânından sonra, Selanik‘te bulunan Üçüncü Ordu komutanlığına, kısa bir süre sonra da Rumeli Vilâyeti Müfettiş-i Umûmiliğine getirildi. 31 Mart Hadisesi üzerine bir araya gelen ve Hareket Ordusu ismi verilen birliklerin başına kendisi de 22 Nisan 1909 tarihinde geçerek, istanbul ’a geldi. Komutayı ele aldı ve sıkıyönetim bülten etti.

Sultan Abdülhamit II Hanın tahttan indirilmesinde ehemmiyetli rol oynadı. istanbul ’a hâkim olduğu bu sırada sıkıyönetim bülten etti.

1909 senesinde kurulan İbrahim Hakkı Paşa kabinesinde harbiye nâzırı oldu. Fakat hizmet ettiği İttihat ve Terakkî Partisinin baskısı ile çok geçmeden, istifâ etti. Balkan Harbi sırasında Alasonya ordu komutanlığına getirildiyse de, bu görevi kabul etmedi. Bu gidişat, o zamanki aydınlar arasında îtibârını gölgeledi. Balkan Harbinin en şiddetli zamanında, siyâsî çıkar görüşü ile yapılan Bâbıâlî Baskınından sonra, Enver Paşa ’nın telkini ile 23 Ocak 1912 ’de veziriazamlığa getirildi ve Müşirliğe terfi ettirildi.

Ancak, Mahmud Şevket Paşa‘nın bu büyük nüfuzu ve kendi başına hareketleri parti içinde kendisine karşı muhâlif bir grubun doğmasına yol açtı. Nitekim Paşa, 11 Haziran 1913 ’te arabasının içinde tabanca ile vurularak öldürüldü. Suikastın esâsı aydınlanmamış, fakat bundan istifâde eden İttihatçılar, muhâliflerini asma fırsatını bulmuşlardır.

1911 senesinde Türk Ordusunda Hava Sınıfının kurulmasına liderlik yaptı.

Arapça, Almanca ve Fransızca bilen Mahmud Şevket Paşa, askerî mevzular ile cebir, geometri üzerine yazdığı kitapları vardır.

Mahmud Şevket Paşa, Selime Dilşad Hanım ile evli ide ve çocukları yoktur.

Mahmud Şevket Paşa, 11 Haziran 1913 tarihinde İstanbul ’da 57 yaşında bir suikast neticesine can vermiştir.

Kabri, istanbul’un Şişli mahallesinde 31 Mart şehitlerinin hatırasına dikilmiş Abide-i Hürriyet’in bulunduğu Hürriyet-i Ebediye Tepesine definelidir.